Μέτρον Άριστον* - Το Ουδέτερο Μονοπάτι (Μέρος Πρώτο)- Κορίνα Κονταξάκη

*”Μέτρον άριστον" = να χρησιμοποιείς μέτρο σε ότι κάνεις είναι ό,τι το καλύτερο (Κλεόβουλος)
*"Παν μέτρον άριστον" = με ό,τι μέτρο και να υπολογίσεις τα πράματα, είναι το ίδιο καλό.

Μέσα στην χονδροειδή, υλική, τρισδιάστατη πραγματικότητα που ζούμε, είμαστε υποχρεωμένοι να ζούμε ανάμεσα στα δύο αντίθετα. Έτσι ,δρούμε κυρίως με δύο τρόπους: Αρσενικό ή  Θηλυκό. Καμιά φορά δρούμε και με ουδέτερο τρόπο. Ανεξάρτητα από το φύλο μας, ανταποκρινόμαστε σε αυτά που μας συμβαίνουν είτε με δυναμικό τρόπο, είτε με στατικό τρόπο, είτε (σπάνια) με Μέτρο (Μέτρον Άριστον). Οι αρχαίοι Rishi το σύνδεσαν αυτό με τα ρουθούνια. Αν παρατηρήσετε τον τρόπο που αναπνέετε, θα ανακαλύψετε πως σχεδόν πάντα , ένα από τα δύο ρουθούνια είναι πιο ενεργό (ανοικτό) από το άλλο. Αυτό ενεργοποιεί περισσότερο ένα από τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου. Έτσι , όταν το δεξί ρουθούνι είναι πιο ανοικτό, το αριστερό ημισφαίριο της λογικής και δυναμικότητας (αρσενική φύση) είναι λίγο πιο ενεργό, κάνοντας μας πιο δυναμικούς. Και όταν το αριστερό ρουθούνι είναι πιο ανοικτό, το δεξί ημισφαίριο της διαίσθησης και της εσωστρέφειας , μας κάνει πιο στατικούς (θηλυκή φύση). Τη στιγμή της αλλαγής από το ένα ρουθούνι στο άλλο (και για περίπου ένα λεπτό) βιώνουμε τη συνεργασία των δύο ρουθουνιών και ημισφαιρίων , βιώνουμε το ουδέτερο μονοπάτι. Η πλήρη ενεργοποίηση του εγκεφάλου και το ουδέτερο μονοπάτι είναι αδύνατο να διαρκέσει για πολύ, γιατί το νευρικό σύστημα υπερθερμαίνεται και προκαλείται υπερένταση. Με λίγα λόγια το νευρικό σύστημα δεν αντέχει το ουδέτερο μονοπάτι. Γι΄αυτό και οι τεχνικές πραναγιάμα που ανοίγουν τεχνητά το ουδέτερο μονοπάτι χωρίς την κατάλληλη προετοιμασία(1*), πρέπει να αποφεύγονται.

1* Η προετοιμασία για το Ουδέτερο Μονοπάτι είναι πλήρης αναπνοή, και κράτημα εισπνοής και εκπνοής. Αυτές οι δύο πρακτικές δυναμώνουν το νευρικό σύστημα για να αντέξει την ολική του ενεργοποίηση (ένωση των δύο ημισφαιρίων)

Από την άλλη, αν το άνοιγμα του ουδέτερου μονοπατιού γίνει αυθόρμητα, στη ζωή, το σύστημα βρίσκει τρόπο και αντέχει την ένταση! Το ουδέτερο μονοπάτι ανοίγει συνήθως στις παρακάτω περιπτώσεις:

1.       Όταν οι συνθήκες της στιγμής είναι ιδανικές. Όταν δηλαδή βρισκόμαστε στο ιδανικό μέρος, με τα ιδανικά άτομα, κάνοντας κάτι ιδανικό και καταφέρουμε να βιώσουμε τη Στιγμή. (έμπνευση, μουσική, ένωση με κάποιον κ.α.)

2.       Όταν είναι ζήτημα ζωής και θανάτου (όταν κινδυνεύει η ζωή μας, πρόκειται να πεθάνουμε και δεν το ξέρουμε ,ακόμα κι αν πρόκειται να σκοτώσουμε κάποιον!)

3.       Σε ομαδικές ή ατομικές τελετουργίες, όταν συνειδητοποιήσουμε τον Εαυτό (τη σπίθα του Θεού μέσα μας) ή τον ίδιο το Θεό ή την Ουσία του Αδιαχώριστου (Το Όλον).

4.       Σε κατάσταση διαλογισμού.

5.       Οποιαδήποτε κατάσταση προκαλέσει αφύπνιση.

Οι παραπάνω περιπτώσεις είναι τόσο έντονα συνδεδεμένες με το ουδέτερο μονοπάτι (στην ορολογία της γιόγκα το λέμε shushumna), που θεωρούνται συνώνυμες με αυτό.

Ουδέτερο μονοπάτι (shushumna) = Μέτρον Άριστον= αφύπνιση = συνειδητοποίηση του Εαυτού (Γνώθι Σαυτόν) = το Όλον= ιδανική κατάσταση= ένωση με το Θεό= εμπειρία θανάτου= διαλογισμός.

Αφού οι παραπάνω εμπειρίες δεν αποτελούν μέρος της καθημερινότητας μας, μπορούμε να πούμε ότι, ζούμε και δρούμε μέσα στα δύο αντίθετα , προσπαθώντας διαισθητικά και χωρίς να ξέρουμε ακριβώς πως και γιατί,  να τα ισορροπήσουμε. Η προσπάθεια αυτή , δημιουργεί ενέργεια (διπολική κι αυτή) που ελέγχεται από το νόμο του Κάρμα.

Τα δύο αντίθετα όμως, δεν μπορούν να μας δώσουν την αληθινή οπτική της ζωής, απλά γιατί η οπτική αυτή είναι μονομερής. Μπορούμε να δούμε τον κόσμο αισιόδοξα ή απαισιόδοξα, δυναμικά ή στατικά, με συμπάθεια ή αντιπάθεια, αλλά στην ουσία οι οπτικές αυτές δεν είναι ολοκληρωμένες, είναι απλά η μια πλευρά του νομίσματος. Το ποτήρι δεν είναι ούτε μισογεμάτο ούτε μισοάδειο. Το ποτήρι είναι μισό γεμάτο και μισό άδειο!

Γιατί όμως ζούμε την ψευδαίσθηση δυαδικότητας ενώ στην πραγματικότητα δεν υπάρχει;

Θα απαντήσω με ερώτηση: γιατί πάμε γυμναστήριο και περπατάτε στον κινούμενο διάδρομο ενώ στην πραγματικότητα ξέρουμε ότι δεν θα πάμε πουθενά;

Η κίνηση μέσα στην ψευδαίσθηση της δυαδικότητας δυναμώνει την Πηγή (που κάποιοι το λένε Θεό αλλά αυτό είναι μια αφορμή να τα βάλουν μαζί του όταν η δυαδικότητα δεν είναι ευχάριστη).

Στην τρισδιάστατη πραγματικότητα της ενσαρκωμένης ζωής, επιβιώνει πολύ πιο εύκολα η δυαδικότητα. Για αυτό και οι αρχαίοι rishsis συμβούλευαν όταν το ουδέτερο μονοπάτι (shushumna) είναι ανοικτό να μην βγαίνουμε από το σπίτι μας αλλά να μένουμε σε περισυλλογή. Στην υλική πραγματικότητα η αίσθηση του Μέτρον Άριστον δεν είναι συμβατή για πολύ. Το Μέτρον Άριστον μας πέφτει βαρύ. Όχι γιατί δεν είναι για εμάς, αλλά γιατί δεν το έχουμε συνηθίσει. Είμαστε σαν τα κοτόπουλα που είναι όλη την ημέρα κλεισμένα σε σκοτεινά κλουβιά και όταν τα βγάλουν έξω στο ηλιόλουστο χωράφι , τα τυφλώνει ο ήλιος. Ό κόσμος έτσι όπως είναι δομημένος δεν αντέχει το Ουδέτερο Μονοπάτι. Γίνονται δυσάρεστα πράγματα και αν δεν λυπηθούμε φαινόμαστε αναίσθητοι. Επιτίθονται στο εγώ μας και αν δεν αντεπιτεθούμε θεωρούμαστε αποτυχημένοι. Γίνονται ευχάριστα πράγματα κι αν απλά τα απολαύσουμε χωρίς να χτίσουμε πάνω τους , έχουμε χάσει μια μεγάλη ευκαιρία. Φαίνεται ότι η θλίψη , η χαρά, ο φόβος, η τόλμη, η επίθεση, η κατάθλιψη, ο ενθουσιασμός, η απογοήτευση είναι συνώνυμα με τη ζωή και αν δεν τα ζούμε τότε δεν ζούμε!

  Ήρθαμε στη γη για να ζούμε μέσα στη δυαδικότητα (χαρά-λύπη, βαρεμάρα-πάθος …) και μέσα από τη δυαδικότητα να βιώσουμε το μέσο μονοπάτι- το Όλον. Εντωμεταξύ, παράγουμε Κάρμα= ενέργεια για το Θεό , ο οποίος δυναμώνει με το Κάρμα μας και τα μαθήματα μας.

Το Κάρμα ενεργοποιείται μόνο στο χώρο της δυαδικότητας. Στο μέσο μονοπάτι δεν υπάρχει δημιουργία Κάρματος γι αυτό και μόλις βιώσουμε το Όλον, το κάρμα στην κυριολεξία ΚΑΙΓΕΤΑΙ, και σιγά-σιγά το Όλον μας απορροφά (samadhi).

 Το Κάρμα δημιουργείται μόνο στον κόσμο της δυαδικότητας. Γιατί;

1.       Το Μέτρον Άριστον είναι η μόνη αληθινή πλευρά της ζωής- είναι το σωστό. Δεν δρούμε ούτε με το συναίσθημα , ούτε με τη λογική αλλά με την ευφυία του Όλον.

2.       Μόνο στη δυαδικότητα αφήνονται οι επιθυμίες και τα πάθη να καθοδηγήσουν τη ζωή. Το Ουδέτερο Μονοπάτι καθοδηγείται από το Όλον το οποίο δεν έχει Κάρμα.

Στο Όλον δεν δημιουργείται κάρμα γιατί εκεί δεν υπάρχει καλό και κακό. Αν είμαι στο Ουδέτερο μονοπάτι και χτυπήσω κάποιον δεν δημιουργώ κάρμα. Αν όμως είμαι στο δυναμικό ή στο στατικό τότε δημιουργείται κάρμα, αφού η δυαδικότητα είναι το γήπεδο του Κάρμα ενώ το μέσο μονοπάτι είναι το θεϊκό μονοπάτι.

  Σκεφτείτε το Χριστό, που οργισμένος κατάστρεφε τους εμπορικούς πάγκους στην «αγορά» του Ναού. Σκεφτείτε τον Μπάμπατζι που πολλές φορές χτύπησε τους μαθητές του. Σκεφτείτε τον Ιωάννη το Βαπτιστή που φώναζε στον βασιλιά να μετανοήσει για τις πράξεις του. Πιστεύετε ότι δημιούργησαν Κάρμα με τις πράξεις τους; Πιστεύετε πως η οργή τους ερχόταν από το ίδιο κανάλι που έρχεται η δική μας οργή;

Όταν οι πράξεις είναι στο γήπεδο της δυαδικότητας, τροφοδοτούνται από το εγώ. Όταν οι πράξεις είναι στο γήπεδο του Ουδέτερου Μονοπατιού, τροφοδοτούνται από το Όλον. Υπάρχει μικρή αλλά εμφανής διαφορά της δράσης από το Εγώ και της δράσης από το Όλον.

Η δράση από το Όλον δεν είναι υστερόβουλη.

«Να έχεις απόλυτη αφοσίωση στη δράση , αλλά καθόλου αφοσίωση στο αποτέλεσμα της» (Μ.Γκιτα)

Ο μόνος τρόπος για να διαχωρίζουμε τις υστερόβουλες από τις ανιδιοτελείς δράσεις είναι να ρωτάμε συνεχώς «γιατί το κάνω αυτό;».

«Πίστευε και μη, ερεύνα»

Είτε πιστεύεις είτε όχι, πάντα να ερευνάς.  

Αν μπορούμε να δρούμε χωρίς να κολλάμε στο αποτέλεσμα της δράσης , αυτό είναι το Μέτρον Άριστον. Ας προσπαθήσουμε να καταλάβουμε αυτό και είναι αρκετό.

Αυτή η συνειδητοποίηση θα μας φέρει και σε ένα άλλο στάδιο: θα βιώσουμε την ενότητα με Όλα , και δεν θα μπορούμε πια να διαχωρίσουμε τον κόσμο σε καλό ή κακό.

«Να μισείς την αμαρτία, όχι όμως και τον αμαρτωλό» (Γκάντι)

Το κακό είναι κακό μόνο στον διπολικό, υλικό τρισδιάστατο κόσμο της επιβίωσης και του εγώ . Όταν ζούμε στο κεντρικό κανάλι δεν υπάρχει καλό ή κακό και γι αυτό δεν δημιουργούμε κάρμα.

Όταν βλέπουμε τον κόσμο από τον διπολικό κόσμο του εγώ – το εγώ πληγώνεται χαίρεται , ανάλογα με το κανάλι που είναι ενεργό. Όταν βλέπουμε τον κόσμο με τον συμπαντικό Εαυτό του μέσου καναλιού, βλέπουμε καθαρά ότι το Κάρμα διοικεί και το παρατηρούμε.

Μέτρον Άριστονó Γνώθι Σαυτόν

Παρατηρήστε ότι το Μέτρον Άριστον είναι αμφίδρομο με το Γνώθι Σαυτόν. Αν συμφωνήσουμε ότι  συνειδητοποίηση του Εαυτού(2*) είναι το βίωμα της σπίθας του Θεού μέσα μας τότε η Γνώση του Εαυτού πετυχαίνεται μόνο όταν ανοίξουμε το ουδέτερο μονοπάτι.

Χωρίς το άνοιγμα του Ουδέτερου Μονοπατιού δεν μπορούμε να βιώσουμε τον Εαυτό. Το Ουδέτερο μονοπάτι είναι ο δρόμος και το όχημα για τον Εαυτό. Όπως δεν μπορείς να πας στο φεγγάρι με τα πόδια, έτσι δεν μπορείς να βιώσεις τον Εαυτό αν δεν έχεις ανοίξει το Ουδέτερο Μονοπάτι. Απλά γιατί μόνο με το Ουδέτερο Μονοπάτι μπορεί ο Εαυτός να ενεργοποιηθεί.

2* Στα Σανσκριτικά ο όρος Εαυτός λέγεται Atman και μεταφράζεται σαν το καθαρό πνεύμα του Θεού μέσα στον άνθρωπο.

Το πρώτο βήμα για να βιώσουμε το δεύτερο μονοπάτι είναι να κατανοήσουμε τις παραπάνω σκέψεις. Μετά την κατανόηση, και με ανοικτή τη συνειδητότητα, θα μπορούμε να προκαλέσουμε το βίωμα του Εαυτού.  Αυτό θα το κάνουμε στο δεύτερο μέρος, στην επόμενη μας συνάντηση. Μέχρι τότε ας προσπαθήσουμε να ελευθερώσουμε τον Εαυτό από τον φόβο, αμφιβολία και περιττές επιθυμίες που τον κρατούν ανενεργό.

Ρώτησαν τον Mooji «Μπορώ να δρω με ελεύθερη βούληση όταν με καθοδηγεί ο Εαυτός;»

Και εκείνος απάντησε «Όταν σε καθοδηγεί ο Εαυτός δεν χρειάζεσαι την ελεύθερη σου βούληση»

Κορίνα Κονταξάκη, Φιλοσοφική συζήτηση Τετάρτης Απρίλιος 2017.